Bardzo dużo mówi się o odporności organizmu. O tym, jak jest ważna i jak ją budować. Zdrowa dieta, ruch, suplementy, relaks… Wszystkie one, w dużej mierze, dotyczą odporności fizycznej, choć mają oczywiście wpływ także na zdrowie psychiczne. A to znacznie mniej popularny, choć równie istotny temat. Łączy się z nim bezpośrednio rezyliencja. Sprawdź czym jest rezyliencja i jak ją wzmocnić?

Czym jest rezyliencja?

Łacińskie słowo „resilire” w dosłownym tłumaczeniu oznacza odbić się z powrotem. W fizyce mianem „resilience” określa się właściwość niektórych materiałów do odzyskiwania pierwotnej formy. Podobnie w psychologii – rezyliencja oznacza umiejętność lub proces dostosowywania się człowieka do zmieniających się warunków. Inaczej mówiąc to odporność, zaradność, zdolność do regeneracji sił, umiejętność odbijania się od dna, giętkość, plastyczność czy sprężystość psychiczna. To niezwykle cenne zdolności, ponieważ ułatwiają nam adaptację do otoczenia i warunków, niezależnie od tego, jak bardzo bywają nieprzychylne.

Z jednej strony rezyliencja to przeciwdziałanie i uodpornianie się na stres. Czyli w pewnym stopniu prewencja, prowadząca do zdobycia odporności na działanie czynników szkodzących naszemu zdrowiu psychicznemu.

Z drugiej strony rezyliencja to zdolność do odzyskiwania utraconych lub osłabionych sił po trudnych przejściach. To pełniejsze i szybsze dochodzenie do siebie po stresujących sytuacjach i zaburzeniach z nim związanych.

Wszystko to wspomaga nas w zapobieganiu negatywnym skutkom stresu. Rezyliencja działa jak profilaktyka problemów i chorób psychicznych. Wspiera nasz dobrostan, optymizm, chęć działania, a nawet pracę umysłu.

Czy rezyliencji można się nauczyć?

Każdy człowiek posiada pewien stopień rezyliencji. Nie ma osób, które całkowicie nie radzą sobie ze stresem, ale też ze świecą szukać tych, którzy są na niego całkowicie odporni. To, jak ktoś sobie radzi ze zmianą i niesprzyjającymi czynnikami można łatwo zauważyć, obserwując w jaki sposób i na ile spokojnie reaguje na zmiany.

Rezyliencja wynika bezpośrednio z predyspozycji genetycznych i doświadczeń. Można mówić także o czynnikach sprzyjających jej rozwojowi. Należą do nich czynniki indywidualne, rodzinne i zewnętrzne. Najważniejsze jednak, że można i warto ją ćwiczyć i wzmacniać.

Co daje wzmacnianie rezyliencji?

Przede wszystkim rezyliencja pomaga przeciwdziałać problemom ze zdrowiem psychicznym. Ilość stresujących sytuacji w dzisiejszym świecie jest tak duża, że właściwie niemożliwe jest, aby się przed nim uchronić. Istotne jest więc to, jak sobie z nimi poradzimy.

Warto pamiętać, że psychika jest ściśle powiązana z ciałem, dlatego stres tak silnie wpływa także na nasze zdrowie. Umiejętność adaptacji pozwoli nam zatem przeciwdziałać powstawaniu problemów natury somatycznej.

Rezyliencja odpowiada za nasze dobre samopoczucie, wysoką samoocenę i ogólny dobrostan. Pozwala nam na zachowanie spokoju, nawet w trudnych sytuacjach, a dzięki temu na bardziej produktywną pracę i większy optymizm.

Jak wzmocnić rezyliencję?

Sposobów i ćwiczeń wspomagających nas w adaptowaniu się do nowych, często trudnych okoliczności jest naprawdę wiele. Aby się w nich nie zagubić warto pamiętać o 5 podstawowych krokach, dzięki którym możemy zwiększyć swoją wytrzymałość na stres i wspierać się w jego pokonywaniu.

1. Dbaj o zdrowie
   Brzmi jak truizm, ale prawda jest taka, że zdrowie fizyczne i psychiczne są ściśle powiązane. Zadbaj o dobre funkcjonowanie swojego mózgu, bo to w nim tkwi siła. Niezbędna jest aktywność fizyczna, zdrowa, zróżnicowana dieta bez używek i sen. Dzięki temu zwiększysz objętość i liczbę komórek nerwowych oraz poprawisz ich funkcjonowanie, możesz wpłynąć na redukcję stanów zapalnych oraz stresu, poprawisz samopoczucie i usprawnisz funkcje poznawcze.
2. Zadbaj o przeszłość i teraźniejszość
   Bolesne emocje z przeszłości, które nie zostały przepracowane często wracają do nas po latach ze zdwojoną siłą. To z kolei wpływa na nasze postrzeganie rzeczywistości. Bywa, że poddajemy się różnym przekonaniom, które nie są faktami. Warto je weryfikować i podważać. Pamiętać, że mamy wpływ na nasze myśli. Nie musimy biernie się im poddawać. Możemy natomiast samodzielnie je kształtować. Ćwicz uważność, która pomaga skupić się na tu i teraz, nie pozwala uciekać myślom w niebezpiecznych kierunkach.
3. Buduj poczucie własnej wartości
   Pewność siebie i własnych decyzji to niezwykle silna broń w walce ze stresem. Pamiętaj, że jest ona zależne od Ciebie, a nie od otoczenia. Masz na nią realny wpływ. Zastanów się co jest dla Ciebie ważne, jakimi zasadami się kierujesz, przeanalizuj swoje doświadczenia i wyciągnij z nich wnioski. Wszystko to ułatwi Ci radzenie sobie z nieprzyjemnymi lub zaskakującymi sytuacjami w przyszłości.
4. Planuj
   Wyznaczenie sobie celu zwykle wyraźnie pomaga nam funkcjonować. Tu doskonale sprawdza się metoda małych kroków. Skup się na tym, co musisz zrobić tu i teraz, aby przejść do kolejnego etapu. Im mniejszy cel, tym mniejsze będą ewentualne przeszkody, które mogą się pojawić na Twojej drodze. A tym samym będą także łatwiejsze do pokonania i mniej stresogenne.

5. Bądź aktywy
   Bądź przygotowany na to, że na Twojej drodze pojawią się stresujące sytuacje. Nie uciekaj przed nimi, ale staraj się z nimi radzić w sposób aktywny. Zaakceptuj istnienie problemów i szukaj rozwiązań. Jeśli się pojawią, staraj się podchodzić do nich elastycznie. Jednocześnie bądź dla siebie wyrozumiały – masz prawo do złego samopoczucia, lęku czy stresu. Nie zapadaj się w nich jednak, znajdź swój sposób na odprężenie. Techniki relaksacyjne, sport, prace kreatywne. Warto zaleźć swój sposób na wzmocnienie rezyliencji.